Home /Poradnik /Enkeltpersonforetak (EPF), czyli własna działalność gospodarcza

F

irma mająca tylko jednego właściciela, prowadzona na własny rachunek i na własną odpowiedzialność. Właściciel ponosi całkowitą odpowiedzialność za ekonomiczne zobowiązania firmy. Nie oddziela się majątku firmy od majątku prywatnego.

To warto wiedzieć o EPF:

• nie ma wymogu kapitału startowego,
• firmę może założyć tylko jedna osoba,
• małżonkowie mogą prowadzić firmę wspólnie, ale nie mogą się wzajemnie zatrudniać,
• właściciel ponosi całkowitą odpowiedzialność finansową,
• rejestracja firmy jest bezpłatna, z wyjątkiem sytuacji, kiedy mamy do czynienia z handlem lub kiedy firma zatrudnia więcej niż 5 pracowników,
• jest to najpopularniejsza forma firmy dla osób chcących rozpocząć pracę na własny rachunek,
• osoba zakładająca firmę musi być pełnoletnia,
• firma musi posiadać adres w Norwegii,
• podatek, który płaci osoba prowadząca własną działalność to 27% (próg pierwszy),
• składka zus jest także obliczana procentowo i wynosi 11,4 %,
• koszt: 2265 NOK w przypadku rejestracji elektronicznej, 2832 NOK w przypadku rejestracji na papierze.

Wymóg rewizora (biegłego audytu) następuje w przypadku:

• o ile firma osiąga roczne obroty powyżej 5 milionów NOK,
• lub jej pracownicy wypracowują więcej niż 10 roboczolat,
• lub kiedy suma aktywów przekroczy 20 milionów NOK.

Przy rozstrzyganiu, czy daną osobę należy uznać za prowadzącą samodzielną działalność gospodarczą bierze się pod uwagę m.in. następujące czynniki:
zasięg działalności,

• czy osoba prowadząca działalność ponosi odpowiedzialność za jej rezultaty,
• czy osoba ta zatrudnia pracowników najemnych lub korzysta z usług podwykonawców (freelancerów),
• czy osoba ta prowadzi działalność ze stałego miejsca (siedziby firmy),
• czy osoba ta ponosi ryzyko ekonomiczne prowadzenia działalności,
• czy osoba ta korzysta z własnych środków finansowania.

W przypadku kiedy:

• klient ma jednego zleceniodawcę
• fakturowane są tylko godziny pracy, a nie np. materiały,
• klient ma niewielkie koszty związane z prowadzeniem swojej firmy,
• firma ma niewielkie lub żadne koszty materiałowe,
• brak ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (ansvarsforsikring),

władze skarbowe mogą orzec, przy okazji ewentualnej kontroli księgowej, że mamy do czynienia ze stosunkiem zatrudnienia i nie uznać aktywności zarobkowej za działalność gospodarczą.

Taka sytuacja pociągnie za sobą następujące konsekwencje:

• cały uzyskany dochód przestanie być uznawany za dochód z działalności, a zostanie uznany za pensję. W tej sytuacji pracodawca będzie musiał zapłacić arbeidsgiveravgift (część składki ZUS przypadająca na pracodawcę) od tej kwoty oraz wynagrodzenia urlopowe (feriepenger).
• koszty nie będą mogły zostać odliczone, a ewentualny naliczony VAT będzie musiał zostać zwrócony.

Podatek firm jednoosobowych (podatek zaliczkowy)

Właściciel firmy jednoosobowej (enkeltpersonforetak – EPF) jest osobiście odpowiedzialny za opłacanie podatku firmy. Firma nie jest odrębnym podmiotem prawnym.
Właściciel firmy płaci podatek zaliczkowy za każdy z okresów zaliczkowych, od kiedy tylko firma zaczyna osiągać dochody. Urząd skarbowy przesyła w tym celu cztery razy do roku formularze wpłaty.
To urząd skarbowy wylicza, jak dużą zaliczkę należy zapłacić, a wyliczenia oparte są o wynik finansowy firmy z poprzedniego roku, jednak właściciel firmy ma prawo wystąpić – w dowolnym momencie roku – o zmianę wysokości pozostałych rat podatku zaliczkowego.

Aby właściciel nowej firmy jednoosobowej dostał z urzędu formularze wpłaty podatku zaliczkowego, odpowiadające faktycznym dochodom firmy, musi sam wystąpić do urzędu z wnioskiem o ustalenie wysokości podatku zaliczkowego, określając jak dużego zysku (lub straty) spodziewa się w pierwszym roku działalności.
Jeśli właściciel firmy nie prześle takiego wniosku, wysokość zaliczek albo zostanie ustalona przez urząd skarbowy uznaniowo (częstszy przypadek), albo firma w pierwszym roku działalności nie będzie płaciła zaliczek, a należny podatek uiści dopiero po finalnym rozliczeniu danego roku (rzadszy przypadek).
Jeśli współmałżonek właściciela pracuje w firmie, nie wypłaca mu się pensji, lecz zysk bądź strata firmy dzielona jest pomiędzy obydwoje małżonków. Przy podziale zysku/straty należy uwzględnić całościowy wkład pracy każdego z nich.

Należy pamiętać, że wyjęcie środków/przelanie pieniędzy z firmy na rzecz właściciela lub jego/jej współmałżonka, jako wynagrodzenie za wykonywaną na rzecz firmy pracę, nie jest traktowane jako koszt płacowy, nie wpływa zatem na wynik finansowy firmy i wysokość dochodu do opodatkowania.
Wynik finansowy staje się podstawą do wyliczenia dochodu osobistego, który z kolei jest podstawą do wyliczenia należnego podatku dochodowego oraz składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy.

Podatek i składkę nalicza urząd skarbowy, ale ściąga je urząd poborcy podatkowego w danej gminie.