Chorowanie po norwesku

Co zrobić aby pracodawca/NAV wypłacił zasiłek chorobowy (sykepenger).

Chorobowe w Norwegii – temat stary i dobrze znany, jednak wciąż przysparzający wielu problemów. Niejednokrotnie wydaje się, że wszystkie formalności zostały spełnione, a NAV nadal nie płaci. Niekiedy nawet pracodawca nie chce zapłacić za pierwsze 16 dni choroby. Co robić i jak domagać się swych praw? Poniższy artykuł ma na celu usystematyzowanie informacji.

Podstawowe informacje

W przypadku choroby bądź urazu, pracownik uprawniony jest do zasiłku chorobowego za okres nieobecności w pracy. Zasiłek ten stanowi rekompensatę utraty dochodu z pracy. Prawo do zasiłku chorobowego nabywa się przez przepracowanie co najmniej czterech tygodni u danego pracodawcy. Maksymalny czas pobierania zasiłku chorobowego w Norwegii to jeden rok, po tym okresie można ubiegać się o zasiłek przejściowy/rehabilitacyjny (norw. arbeidsavklaringspenger – AAP).

Podobnie jak w Polsce – pracodawca nie ma prawa zwolnić pracownika z powodu nieobecności w pracy spowodowanej chorobą lub uszkodzeniem ciała (chyba że w firmie mają miejsce zwolnienia grupowe).

Generalnie, aby otrzymać prawo do zasiłku chorobowego, należy udokumentować niezdolność do pracy za pomocą zwolnienia lekarskiego.

Egenmelding – oświadczenie własne o nieobecności w pracy z powodu choroby własnej albo dziecka poniżej 12 roku życia  – nieobecność usprawiedliwiona płatna w 100%

 Jeżeli niezdolność do pracy ma charakter krótkotrwały i nie wymaga udania się do lekarza, można skorzystać z oświadczenia własnego o nieobecności w pracy (tzw. egenmelding). Polega to na tym, że w dniu nieobecności zawiadamia się pracodawcę o niemożności pojawienia się w pracy, a pierwszego dnia po powrocie do pracy należy wypełnić i dostarczyć pracodawcy formularz egenmelding. Każdy pracodawca powinien posiadać wzór takiego oświadczenia.

Prawo do egenmeldingu przysługuje pracownikowi cztery razy w ciągu 12 miesięcy, maksymalnie po 3 dni, tj. rocznie można przechorować 12 dni nie korzystając ze zwolnienia lekarskiego.

Należy pamiętać o tym, że jeżeli choroba trwa dłużej niż 3 dni, pracodawca może wymagać przedstawienia zwolnienia lekarskiego. Aby skorzystać z egenmeldingu, trzeba u danego pracodawcy przepracować wcześniej co najmniej dwa miesiące. Niektórzy pracownicy (np. osoby w podeszłym wieku, osoby niepełnosprawne) mają prawo do egenmeldingu w wymiarze 24 dni bez konieczności dostarczenia zwolnienia chorobowego. Szczegółowych informacji na ten temat można zasięgnąć u swojego pracodawcy.

Uwaga! Pracodawca może odmówić uznania pracownikowi egenmeldingu w przypadku, kiedy ma uzasadnione przypuszczenie, że pracownik wykorzysta go nie na chorobę a w innym celu – np. na krótki wyjazd zagraniczny (co może dotyczyć polskich pracowników).

Chorobowe w Norwegii

Jeżeli po wykorzystaniu egenmeldingu pracownik nadal jest niezdolny do pracy – wtedy udaje się do norweskiego lekarza po zwolnienie lekarskie. Zwolnienie składa się z 4 cześci (A,B, C i D). Część  „D” zwolnienia lekarskiego jest jednocześnie wnioskiem o przyznanie zasiłku chorobowego i musi zostać przekazana pracodawcy. Przez pierwsze 16 dni kalendarzowych (arbeidsgiverperiode) to właśnie na pracodawcy spoczywa odpowiedzialność za wypłacanie zasiłku. Po upływie tego okresu dalsze sykepenger są wypłacane przez oddział lokalny NAV bądź NAV Internasjonalt w przypadku większości pracowników zagranicznych.

Pracodawca po otrzymaniu z NAV informacji o chorobowym pracownika ma obowiązek wypełnić formularz „Inntektsopplysninger” z zaznaczeniem, że dotyczy on chorobowego i wpisać dane pracownika, przede wszystkim dni chorobowego i wysokość świadczenia wypłaconego pracownikowi. Formularz „Inntektsopplysninger” pracodawca wysyła do NAV w formie elektronicznej. Brak tego dokumentu w NAV-ie uniemożliwia otrzymanie przez pracownika zasiłku chorobowego.

Niestety osoby prowadzące samodzielną działalność gospodarczą nie mają prawa do zasiłku chorobowego za pierwsze 16 dni absencji w pracy z powodu choroby. NAV wypłaca zasiłek chorobowy dopiero od 17-go dnia nieobecności chorobowej.

Chorobowe w Polsce

Często zdarza się, że pracownik rotacyjny rozchorowuje się po przyjeździe do Polski. Co robić w takiej sytuacji? Przede wszystkim należy być świadomym swoich praw – obywatele Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jeżeli pracują w Norwegii, mają prawo do zasiłku chorobowego. Zasiłek wypłacany jest zgodnie z prawodawstwem norweskim. Osoba, która zachoruje w swoim kraju stałego pobytu, musi jak najszybciej zawiadomić o chorobie pracodawcę oraz właściwą instytucję w swoim kraju. W Norwegii wymagane jest zaświadczenie lekarskie wsparte przez międzynarodowy formularz wystawiony przez instytucję odpowiedzialną za zasiłki chorobowe (w naszym wypadku ZUS). W praktyce wygląda to tak: w pierwszej kolejności należy się wybrać do lekarza pierwszego kontaktu i wziąć zwolnienie lekarskie. Następnie ze zwolnieniem oraz wypełnionym „Oświadczeniem własnym do zagranicznych zwolnień lekarskich” trzeba udać się do ZUS-u w celu zarejestrowania zgłoszenia na formularzu E116 i E115. ZUS wysyła formularz E115 wraz ze zwolnieniem i oświadczeniem własnym do NAV Sykepenger Utland, natomiast pracownik zawiadamia pracodawcę o chorobie i wysyła do niego zwolnienie lekarskie. Jeżeli okres zwolnienia nie przekracza 16 dni kalendarzowych – chorobowe wypłaca pracodawca, jeśli choroba trwa dłużej – pracodawca a następnie NAV.

Na co zwrócić uwagę w ZUS

Często niestety zdarza się, że pracownicy ZUS-u (szczególnie w mniejszych miejscowościach) nie dopełniają pewnych formalności, przez co wypłacenie świadczenia chorobowego z NAV może się opóźnić. Należy przypilnować, aby pracownik ZUS zarejestrował zwolnienie lekarskie na wymaganym formularzu oraz aby wraz z pracownikiem uzupełnił „Oświadczenie własne do zagranicznych zwolnień lekarskich” (jeśli chory nie da rady zrobić tego samodzielnie), które można pobrać ze strony NAV w języku polskim, angielskim i norweskim. Na oświadczeniu wpisuje się m.in. długość okresu chorobowego, informację, czy pracodawca wypłaca wynagrodzenie po pierwszych 16 dniach choroby oraz inne. Warto również zrobić kopię zwolnienia lekarskiego, poprosić pracownika ZUS-u o przybicie pieczątki i ksero to wysłać do pracodawcy.

Na co zwrócić uwagę w kontakcie z pracodawcą

Norwescy pracodawcy niechętnie wypłacają chorobowe w oparciu o zwolnienie wystawione w kraju innym niż Norwegia, mimo, że są do tego zobowiązani prawem. Trzeba pamiętać przede wszystkim o tym, aby poinformować pracodawcę o chorobie niezwłocznie po otrzymania zwolnienia lekarskiego i o wysłaniu (może być drogą mailową) kompletu dokumentów. Należy również poprosić pracodawcę, aby po wypłaceniu chorobowego za pierwsze 16 dni (arbeidsgiverperioden) wypełnił formularz Inntektsopplysninger i przesłał go do NAV.

Każde następne zwolnienie chorobowe należy rejestrować w ZUS -ie i wysyłać do NAV. W dobrym tonie będzie również każdorazowe poinformowanie norweskiego pracodawcy o przedłużeniu chorobowego w Polsce. Jeżeli chorobowe przekracza 8 tygodni, NAV skontaktuje się ze świadczeniobiorcą w celu dostarczenia przez chorego rozszerzonego zaświadczenia lekarskiego dokumentującego medyczne przyczyny, uniemożliwiające dalsze podjęcie pracy. Niewykluczone, że NAV skontaktuje się również z pracodawcą, aby rozważyć z nim możliwość przeniesienia pracownika na inne stanowisko, które mogłoby umożliwić pracownikowi podjęcie lżejszej pracy ( dość częsty przypadek pracowników fizycznych sektora stoczniowego).

Pragniemy przypomnieć, że nasza firma może pomóc w wyegzekwowaniu płatności za chorobowe z NAV bądź od pracodawcy. Jesteśmy do Państwa dyspozycji pod nr telefonu +48 587 270 555 / +48 221 021 999  bądź mailowo: office@polishconnection.no

Autor: Izabela Połeć

Źródło: www.nav.no „Poradnik prawny dla emigrantów w Norwegii” dostępny na: http://jushjelpa.no/wp-content/uploads/2015/09/Polsk.pdf

Zdjęcie: www.freedigitalphotos.net